• Beyaz sinek ve thripsler, direkt olarak bitki üzerinde beslenerek, bir çok mahsule ekonomik açıdan ciddi zararlar vermektedir.

Beyaz sinek ve thripsler; çeşitli sebze türleri, süs bitkileri ve tarla bitkileri gibi geniş çaptaki bir çok  mahsulün en yaygın ve başlıca tarımsal zararlılarındandır. Kilit rolde ve en önemli türler arasında tütün beyaz sineği olan Bemisia tabaci, bunun dışında Thrips tabaci ve batı çiçek thripsi olarak adlandırılan Frankliniella occidentalis bulunur.

Büyük hasarlara neden olabilen bu zararlılar, doğrudan bitki üzerinde beslenerek ürün kalitesini düşürebileceği gibi, isli küflerin geliştiği yerlerde fumajin salgılarlar ve ekonomik açıdan önemli virüsleri yayabilirler.

DİRENÇ YÖNETİMİ

Biobest’ in Orta Doğu ve Orta Asya IPM ve Polinasyon Uzmanı Kenan Kütük, “Tamamen kimyasal kontrollere dayanan tarımsal yönetim programları, bu zararlıların başlıca insektisit sınıflarına karşı direnç geliştirmelerine sebep olmaktadır ve bu da birçok mahsul sisteminde zorluklara neden olabilir” diye açıklıyor. Ancak, entegre zararlı yönetimi (IPM) çözümlerini içeren kontrol stratejileri daha başarılı olmakta ve genellikle bu zararlılarla etkili şekilde kontrolün anahtarı konumundadırlar.

Bununla birlikte yetiştiricilik ortamı şartlarında iyi bir sayım ve gözlem, bu entegre stratejilerin başarısı için çok önemlidir. Başarılı direnç yönetimi programlarının uygulanmasını önemli ölçüde geliştirebilecekleri için uzun vadeli sayım ve gözlem programları şiddetle tavsiye edilir.

Mücadelede kontrolü optimize etmek ve kişiselleştirilmiş çözümler sunmamızı sağlamak için bu zararlı ve yararlı böceklerin kesinlikle sayım ve gözlem verilerinin arşivlenmesini önermekteyiz.

HIZLI VE DOĞRU SAYIM

Biobest, bütün bunlara yardımcı olabilmek için 2020 yılında “Crop-Scanner” aplikasyonunu piyasaya sürdü. Kenan, “Bu aplikasyon, arazideki sayım ve gözlem verimliliğini yeni bir seviyeye taşıyor” diyor. “Tarlada gözlem yaparken yetiştiriciler ve çalışanlar tarafından kullanılmak üzere tasarlanan aplikasyon, genel IPM performansında iyileştirmeler sağlamaya yardımcı olarak yetiştiriciler için hızlı ve doğru sayım faaliyetlerinin kilidini açıyor.”

Paha biçilmez bir IPM destek aracı olan “Crop-Scanner”, zararlı tespitinden raporlamaya ve tavsiye alışverişinden zamanında müdahalelere kadar birçok konuda yardımcı olur. Bu uygulama, akıllı telefon ve tabletlerde çalışarak, çevrimiçi bir web portala bağlanır. Tüm gözlem ve sayım değerlendirmeleri bir merkezde birleştirillir ve kombine edilerek saklanır. Yetiştiriciler ve danışmanları, zararlı salgınlarını yakından takip etmek ve uygun biyolojik mücadele stratejilerini geliştirmek için bu verileri çevrim içi olarak analiz edebilir.

Kenan, “Öneriler, seradaki genel duruma tam olarak uyacak şekilde uzaktan kişiselleştirilebilir” diyor. “Aplikasyonumuz, özel IPM tavsiyelerinin uzaktan sağlanmasını önemli ölçüde iyileştiriyor.”

GÖZLEM İÇİN TUZAKLAR

Sarı yapışkan tuzaklar, dünya genelinde profesyonel olarak yetiştiriciliği yapılan kültür bitkilerinde ve diğer bitkilerde beyaz sinekler, yaprak bitleri ve yaprak galeri sinekleri gibi birçok zararlıyı izlemek için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kenan, “Fide üretim alanlarında 1-2 tuzak/ her 50-100 m2 oranında yerleştirilen bu sarı yapışkan tuzaklar, önemli sayılarda beyazsinek yakalayabilir” diyor. “Bu sarı yapışkan tuzaklar, seralardaki yetişkin ve henüz pik yapmamış beyaz sinek popülasyonunu önemli ölçüde bastırabilir. Benzer şekilde thripsler için açık mavi renk tuzaklar daha çekicidir ve bir seraya 2-3 tuzak/ her 50-100 m2 yerleştirmek etkili kontrol için iyi bir başlangıç olabilir.

Yelpazemizde ayrıca kullanıcı dostu, sıcak-eriyik tipte yapıştırıcı ile üretilen tuzaklar ve üzerinde etkili ve kolay sayım yapılabilmesi amaçlı bir dizayn içeren ürünler de bulunmaktadır. Bu tip 20x40cm’ lik tuzaklar sekiz eşit parçaya bölünebilir, bu da onları saksı bitkileri için ve bazı sebze bitkileri için ideal hale getirir.

Biobest, ayrıca geri dönüştürülebilir plastikten üretilen ve her iki tarafında zararlı yakalayıcı yapışkan bulunan rulo tuzakları da sunmaktadır. Bunlar; sarı, mavi, siyah ve kırmızı renklerde mevcut olmakla birlikte farklı genişlik ölçülerinde gelir.

ETKİLİ BİR GÖZLEM VE İZLEME

Mahsullerimizi etkin bir şekilde izlemek ve gözlemlemek için, Kenan, tüm böcek tuzaklarının, zararlı sayıları ile birlikte haftalık olarak incelenmesini ve kaydedilmesini önermektedir. “Mahsulde neler olup bittiğinin doğru bir resmini oluşturmak ve zararlı baskısındaki değişiklikleri belirlemek için bu verilerin her tuzak için ayrı ayrı kaydedilmesi gerekiyor” diyor.

“Zararlı popülasyonu artarsa, daha fazla faydalı böceğe de ihtiyaç duyulabileceğine işaret ediyor. Sıcaklık yükseldiğinde, zararlı baskısının hızla artabileceğini akılda tutmak önemlidir.”

 

Kenan KÜTÜK

IPM & Polinasyon Uzmanı |Ortadoğu& Merkez Asya ve Çin.